نگاهی انتقادی به تاکید کتب درسی فارسی دورة متوسطة دوم بر جنبه تعلیمی ادبیات
کد مقاله : 1086-CNF (R1)
نویسندگان
فاطمه جعفری کمانگر *1، مهدیه نیازمند2
1دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
2دانشگاه فرهنگیان ساری
چکیده مقاله
ادبیات تعلیمی یکی از انواع اصلی ادبی است که نمود گسترده‌ای در ادبیات کلاسیک فارسی دارد و بسیاری از متون کهن فارسی را می‌توان ذیل این نوع ادبی طبقه‌بندی کرد. همچنین نقطة اتصال علوم تربیتی و ادبیات، نوع تعلیمی آن است که در کتاب‌های فارسی مدارس نمود پیدا کرده است. کتب درسی فارسی به دلیل نقش بسیار مهمی که در شناساندن ادبیات فارسی به دانش‌آموزان و نوجوانان دارند، از اهمیت بالایی در امر آموزش و پژوهش برخوردار هستند. این پژوهش با هدف نقد و بررسی میزان توجه کتب درسی فارسی متوسطة دوم به جنبة تعلیمی ادبیات و با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی انجام شده است. یافته‌ها نشان می-دهد که بیش از نیمی از محتوای کتاب‌های فارسی دورة متوسطة دوم به متونی با درون‌مایه‌های تعلیمی اختصاص دارد و در بین فصولی که طبق تقسیم‌بندی کتاب به انواع مختلف ادبی تعلق دارند، بیشترین میزان پرداختن به ادبیات تعلیمی غیر از فصول تحت همین عنوان، به فصل‌های ادبیات داستانی، ادبیات جهان، ادبیات سفرنامه و زندگی، ادبیات پایداری و غنایی تعلق دارد. این موضوع در حالی است که تاکید کتاب درسی، علی الخصوص در این فصول، منجر به غفلت از گزینش و ارائه متونی شده است که به لحاظ زیبایی-شناختی و محتوایی معرف انواع ادبی‌ای غیر از ادبیات تعلیمی هستند.
کلیدواژه ها
ادبیات تعلیمی، کتاب‌های درسی فارسی، تحلیل محتوا، دورة متوسطه دوم
وضعیت: پذیرفته شده