تربیت عرفانی از دیدگاه حافظ
کد مقاله : 1089-CNF (R1)
نویسندگان
رضوان محمدی بازرگانی *
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده مقاله
امروزه تربیت عرفانی با توجه به اهمیت روز افزون، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عرفان جذابیت شدیدی مخصوصا در متون شعری و ادبی ما دارد . متون عرفانی را نمی توان بدون در نظر گرفتن جنبه های تربیتی آن بررسی کرد از این رو در این نوشتار به بررسی مراحل تربیت عرفانی از دیدگاه حافظ به عنوان یکی از مفاخر ادبیات ایران و شاعری عارف پرداخته شده است که با استفاده از شعر آسمانی خود سعی نموده مفاهیم بلند عرفانی را آموزش دهد. در این راستا شیوه انجام پژوهش تحلیل مفهومی می باشد و دیوان حافظ که از عرفان سرچشمه گرفته و به صورت شعر بر زبان سراینده جاری گشته است مبنا پژوهش قرار دارد. و مفهوم عرفان و تربیت عرفانی در آن ، با استفاده از دو شیوه تحلیل مفهومی یعنی بررسی بافت یا سیاق مفهوم و تحلیل بر حسب شبکه معنایی ( از نوع ارتباط اندراجی) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت تربیت عرفانی شامل مراحلی از جمله توبه، زهد، ورع، صبر، توکل و رضا می باشد و فرد باید ضمن تزکیه روح و باطن، با اصلاح اعتقادات و اخلاق به سوی خدمت به خلق که همان خدمت به خداست، پیش رود. یعنی متربی ضمن زندگی در میان مردم و بهره مندی از لذات دنیوی، با پیرایش نفس از رذائل و در پیش گرفتن راه سعادت، خود را به فضائل آراسته و مراحل تربیت عرفانی را پشت سر گذارد تا به هدف قرب و فنای فی الله برسد.
کلیدواژه ها
عرفان، حافظ، تربیت
وضعیت: پذیرفته شده